ناسا در مکانی دورافتاده در بیابان‌های آمریکا قصد دارد با آزمایش از راه دور تفنگ خلأ اثر سنگ‌های فضایی بسیار ریز را روی فضاپیماها بررسی کند.
در حالی که ناسا برای مأموریت‌های بیشتر به خارج از سیاره‌ی زمین آماده می‌شود، ممکن است مشکلات زیادی در مسیر وجود داشته باشد. از خرابی موشک گرفته تا نشت قفل هوا بخشی از این مشکلات هستند اما تهدیدی مشابه یا حتی بزرگ‌تر، تکه سنگ‌های فضایی کوچکی هستند که چشم افراد آموزش ندیده، ممکن است آن‌ها را چیزی به جز گرد و غبار نبیند.
برای ناسا اما این نوع سنگ‌ها خطر بالقوه‌ی تخریب فضاپیماهایی هستند که مانند مأموریت آینده‌ی بازگردانی نمونه از مریخ، در فضای خالی سفر می‌کنند. دانشمندان این ذرات غبار را به‌عنوان «ریزشهاب‌سنگ» (Micrometeoroid) می‌شناسند و ناسا در یک مرکز دورافتاده در «لاس کروسس» (Las Cruces) نیومکزیکو مشغول آزمایش راه‌های جدیدی برای محافظت از فضاپیماهای حامل نمونه‌های مریخی در برابر این ریزشهاب‌سنگ‌هاست.
«مارکوس سندی» (Marcus Sandy) یکی از مدیران مرکز آزمایش «وایت سندز» (White Sands) در نزدیکی لاس کروسس درباره‌ی این آزمایش گفت: «وایت سندز ناسا یک مرکز آزمایش از راه دور است که آژانس از آن برای برخی از آزمایش‌های خطرناک‌تر که برای پشتیبانی از مأموریت‌ها مورد نیاز است، استفاده می‌کند.»
«آزمایشگاه از راه دور اَبَرسرعت» (Remote Hypervelocity Test Laboratory) هم در این مرکز قرار دارد و شامل یک تفنگ ۶۹ متری می‌شود. این تفنگ با گاز هیدروژن تحت فشار کار می‌کند و می‌تواند گلوله‌های کوچک را در خلاء با سرعت ۶.۷ متر بر ثانیه پرتاب کند؛ سرعتی که می‌تواند شما را در حدود پنج دقیقه از شرق تا غرب آمریکا برساند.
طرحی گرافیکی از بازگشت فضاپیما به جو و عملکرد سپر حرارتی آن
Credit: NASA
به گفته‌ی ناسا، مهندسان سه روز را صرف تنظیم این آزمایش یک ثانیه‌ای کردند که هدف آن شبیه‌سازی اتفاقی است که اگر فضاپیمای ناسا در طول سفر به مریخ یا بازگشت از آن با یک ریزشهاب‌سنگ برخورد کند، روی می‌دهد.
«راس استین» (Russ Stein) طراح ارشد ناسا در مأموریت بازگردانی نمونه از مریخ با اشاره به روند آزمایش گفت: «هدف این است که ببینیم مواد تا چه اندازه در برابر این ضربه‌ها مقاومت می‌کنند تا مطمئن شویم که نمونه‌ی جمع‌آوری شده‌ی خود را از دست نمی‌دهیم.»
هرچند گلوله‌هایی که از تفنگ بیرون می‌آیند با سرعت فوق‌العاده‌ای حرکت می‌کنند، اما ریزشهاب‌سنگ‌های موجود در فضای میان‌سیاره‌ای تقریبا شش برابر سریع‌تر هستند و حدود ۸۰ کیلومتر بر ثانیه سرعت دارند.
به همین جهت درک اینکه کدام طرح‌ها و مواد برای محافظت از نمونه‌های گرانبهای مریخ در مسیر رسیدن به زمین بهترین کارایی را دارند، بر توانایی مطالعه‌ی مریخ و احتمالا حتی سفر به آن اثرگذار است و بسیار اهمیت دارد.
فضاپیمای بازگردانی نمونه از مریخ که به‌طور مشترک توسط ناسا و آژانس فضایی اروپا پیش می‌رود، قرار است نمونه‌های سنگ و خاک مریخ را که توسط مریخ‌نورد «پشتکار» (Perseverance) جمع‌آوری می‌شود در دهه‌ی آینده برای مطالعه‌ی بهتر به زمین بیاورد.
عکس کاور: آزمایش تفنگ خلأ ناسا
Credit: NASA
