لقاح آزمایشگاهی یا آی‌وی‌اف یکی از روش‌های بارداری برای افراد مبتلا به مشکلات باروری است. در ادامه تمامی اطلاعاتی که نیاز است برای درمان ناباروری با آی‌وی‌اف بدانید، در اختیارتان قرار خواهیم داد.
ترس از ناباروری یکی از نگرانی‌هایی است که بسیاری از زوج‌ها با آن دست‌به‌گریبان هستند. اما امروزه تکنیک‌های کارآمدی وجود دارد که این مشکل را برطرف کرده و زوج‌های کمتری با مشکل عدم توانایی در باروری مواجه می‌شوند. تنبلی تخمدان یکی از عوامل شایع ناباروری در زنان محسوب می‌شود. درصورتی‌که پزشک دلیل اصلی عدم باروری زوج مراجعه‌کننده را تنبلی تخمدان تشخیص دهد، ممکن است درمان ناباروری با آی‌وی‌اف را پیشنهاد دهد. این روش یکی از رایج‌ترین درمان‌ها برای عدم باروری تخمدان در هنگام نزدیکی است.
در این مقاله می‌خوانید:
- لقاح آزمایشگاهی یا درمان IVF چیست؟
- درمان ناباروری با آی‌وی‌اف چگونه انجام می‌شود؟
- قبل از انجام آی‌وی‌اف چه آزمایش‌هایی انجام می‌شود؟
- در چه شرایطی انجام روش آی‌وی‌اف به زوج‌ها پیشنهاد می‌شود؟
- شانس بارداری با آی وی اف چقدر است؟
- مراقبت‌های بعد از انجام آی وی اف
لقاح آزمایشگاهی یا درمان IVF چیست؟
درمان ناباروری با آی وی اف یکی از چندین تکنیک موجود برای کمک به بچه‌دارشدن افراد مبتلا به مشکلات باروری است. به‌صورت خلاصه در طی فرایند درمان IVF، تخمک از تخمدان زن خارج شده و در آزمایشگاه با اسپرم بارور می‌شود. تخمک بارور شده که جنین نامیده می‌شود، برای رشد دوباره به رحم زن بازگردانده می‌شود. این روش یکی از رایج‌ترین درمان‌ها برای زنانی است که به دلایل مختلفی مانند تنبلی تخمدان، دچار ناباروری هستند.
درمان ناباروری با آی وی اف چگونه انجام می‌شود؟
به‌طورکلی لقاح آزمایشگاهی یا همان IVF دارای ۶ مرحله است که هرکدام از این مراحل برای دریافت نتیجه موفقیت‌آمیز حائز اهمیت هستند.
- مرحله اول: چرخه طبیعی قاعدگی به کمک دارو سرکوب می‌شود
- مرحله دوم: با کمک دارو به تخمدان کمک می‌شود تا بیش از یک تخمک را در زمان معین تولید کند. در اصل تخمدان به تولید تخمک‌های بیشتر از میزان طبیعی ترغیب می‌شود.
- مرحله سوم: به کمک اسکن اولتراسوند، رشد تخمک‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و با دارو به بالغ‌شدن تخمک‌ها کمک می‌شود
- مرحله چهارم: به‌وسیله یک سوزن مخصوص که توسط واژن وارد تخمدان‌ها می‌شود، تخمک‌های به بلوغ رسیده جمع‌آوری می‌شوند
- مرحله پنجم: تخمک‌ها توسط اسپرمی که از والد مرد گرفته شده بارور می‌شوند و برای چند روز در محیط آزمایشگاه باقی می‌مانند
- مرحله ششم: یک الی دو تخمک بارور شده (جنین) به رحم بازگردانده می‌شوند تا در محیط رحم رشد کنند
بعد از انتقال تخمک‌ها به رحم، دو هفته فرصت نیاز است تا در صورت موفقیت درمان، تست بارداری فرد مثبت شود.
قبل از انجام آی وی اف چه آزمایش‌هایی انجام می‌شود؟
برای آن که پزشک شما تمامی فاکتورهایی را که بر نتیجه این درمان مؤثر هستند مورد بررسی قرار دهد، غربالگری‌های مختلفی انجام می‌شود تا از کیفیت و شرایط تخمک و اسپرم، اطلاعات کافی در دست باشد.
از جمله این آزمایش‌های می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بررسی کیفیت تخمک‌ها
برای تعیین کمیت و کیفیت تخمک‌ها، پزشک ممکن است غلظت هورمون محرک فولیکول (FSH)، استرادیول (استروژن) و هورمون آنتی‌مولرین را در خون شما در چند روز اول چرخه قاعدگی آزمایش کند. نتایج آزمایش که اغلب همراه با سونوگرافی از تخمدان‌های شما استفاده می‌شود، می‌تواند به پیش‌بینی چگونگی پاسخ تخمدان‌ها به داروهای باروری کمک کند.
بررسی وضعیت اسپرم‌ها
این آزمایش برای تعیین میزان کیفیت اسپرم‌های همسرتان و قدرت باروری آن‌ها انجام می‌شود.
غربالگری بیماری‌های عفونی
قبل از درمان آی وی اف شما و همسرتان از نظر ابتلا به بیماری‌های عفونی و ویروس HIV مورد بررسی قرار می‌گیرید تا مشکلی برای جنین ایجاد نشود.
انتقال جنین ساختگی
پزشک شما ممکن است برای تعیین عمق حفره رحم و بررسی روشی که جنین را به کمک آن در رحم قرار می‌دهد، یک انتقال جنین ساختگی انجام خواهد داد تا از کارآمد بودن فرایند انتقال مطمئن شود.
معاینه رحم
پزشک قبل از شروع IVF توسط سونوهیستروگرافی، پوشش داخلی رحم را بررسی می‌کند و از مناسب بودن شرایط رحم برای رشد جنین اطمینان حاصل می‌کند.
در چه شرایطی انجام روش آی وی اف به زوج‌ها پیشنهاد می‌شود؟
ناباروری در مردان و زنان به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود و نمی‌توان گفت که در همه موارد درمان ناباروری با آی وی اف می‌تواند مناسب باشد. اما این درمان برای برخی شرایط که باروری زوجین را دچار مشکل کرده، می‌تواند مفید باشد.
از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چسبندگی لگن یا انسداد لوله‌های فالوپ
- کاهش تعداد یا تحرک اسپرم در مردان
- دوتا چهار چرخه ناموفق در تحریک تخمدان با IUI
- سن بالای زنان (زنان بالای ۳۵ سال)
- کاهش تعداد تخمک‌ها
- اندومتریوز شدید
شانس بارداری با آی وی اف چقدر است؟
شانس موفقیت با درمان آی وی اف به عوامل مختلفی مانند سن، بارداری قبلی، سبک زندگی و مشکلی که باعث ناباروری شده، بستگی دارد. به‌طورکلی زنان پایین ۳۵ سال ۲۰ تا ۳۰ درصد شانس بیشتری برای بارداری با این روش دارند. اما ممکن است راه‌حل‌های مختلفی نیز برای افزایش شانس بارداری با این روش توسط پزشک پیشنهاد شود که از جمله آن‌ها می‌توان به فریز جنین، خراش یا PRP آندومتر و هچینگ تخمک اشاره کرد.
مراقبت‌های بعد از انجام آی وی اف
یکی از فاکتورهای مهمی که در موفقیت درمان ناباروری با آی وی اف مؤثر خواهد بود، مراقبت‌های بعد از آن است که حتماً باید به‌صورت دقیق رعایت شود.
- از انجام فعالیت‌های شدید فیزیکی مانند ورزش یا بلندکردن اشیا سنگین جدا خودداری کنید
- رژیم غذایی شما باید به‌گونه‌ای باشد که دچار یبوست و نفخ شدید نشوید
- لکه بینی یا مشاهده ترشحات غیرمعمول بعد از انجام آی وی اف طبیعی است. همچنین ممکن است شاهد گرفتگی عضلات یا کمی تورم یا حساسیت در ناحیه پستان‌ها شوید که کاملاً طبیعی است
- در صورت مشاهده درد یا خونریزی شدید حتماً باید به پزشک مراجعه شود
- از شناکردن و استفاده از وان حمام خودداری کنید
- قرص‌های آنتی‌بیوتیک و قرص‌های پروژسترون را که توسط پزشک تجویز شده، به‌صورت منظم و در زمان معین مصرف کنید
کلام آخر
همان‌طور که اشاره کردیم، روش آی وی اف یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای درمان ناباروری به شمار می‌رود. اما این روش می‌تواند برای برخی مناسب و برای برخی ناکارآمد باشد که این موضوع با تشخیص پزشک و انجام بررسی‌های لازم مشخص خواهد شد. در این مقاله سعی داشتیم تا هر اطلاعاتی را که درباره درمان ناباروری با آی وی اف نیاز است بدانید، در اختیارتان قرار دهیم تا در صورت تصمیم به انجام آن، آگاهی بیشتری درباره این روش داشته باشید.
